MARZEC to miesiąc świadomości endometriozy.
Głównym czynnikiem decydującym o kwalifikacji do leczenia operacyjnego u pacjentek ze zdiagnozowaną endometriozą jest stopień nasilenia dolegliwości bólowych oraz plany prokreacyjne pacjentki.Jeśli nie uzyskujemy poprawy stanu zdrowia i samopoczucia pacjentki po zastosowaniu leczenia farmakologicznego, a w badaniach obrazowych (USG, MRI) została zdiagnozowana endometrioza przybierająca formę dużych torbieli jajników lub ognisk głębokonaciekających przestrzeń odbytniczo-pochwową, konieczne jest wykonanie laparoskopii.
Podczas operacji powinny być usunięte wszystkie widoczne ogniska endometriozy zlokalizowane w obrębie narządu rodnego, jak również na otrzewnej i innych narządach jamy brzusznej ( np. pęcherz moczowy lub jelito grube). Dzięki leczeniu operacyjnemu zwiększamy szanse pacjentki na ustąpienie dolegliwości bólowych i poprawę komfortu życia. Istotną rolę odgrywa współpraca wielu specjalistów, w tym fizjoterapeuty, psychologa i dietetyka.
W przypadku kobiet starających się o zajście w ciążę lub zmagających się z niepłodnością, postępowanie powinno być inne niż u kobiet, które cierpią z powodu dolegliwości bólowych i nie mają już planów prokreacyjnych.
Podjęcie decyzji o leczeniu operacyjnym w przypadku endometriozy u pacjentek starających się o zajście w ciążę oraz z niepłodnością powinno być zindywidualizowane. Chirurgiczna ingerencja w obrębie narządu rodnego powinna być ograniczona do niezbędnego minimum, zwłaszcza jeśli zmiany zlokalizowane są w jajnikach. Operowanie pacjentki, u której występują niewielkie torbiele endometrialne (wg rekomendacji < 4 cm) nie poprawia płodności. Może natomiast w istotny sposób zmniejszyć ilość prawidłowej tkanki jajnikowej, w której zlokalizowane są prawidłowe pęcherzyki jajnikowe. Uszkodzenie jajnika przez proces chorobowy i w wyniku operacji może utrudnić zajście w ciążę.
Decyzja o podjęciu leczenia operacyjnego powinna być poprzedzona precyzyjną diagnostyką.
Kluczowe jest dokładne zebranie wywiadu z pacjentką na temat jej dolegliwości oraz wykonanie badań obrazowych pozwalających na szczegółową ocenę rozległości i umiejscowienia ognisk endometriozy.
autor: dr n. med. Arkadiusz Baran oraz lek. Grzegorz Rębiś
