Zapiski z czatu z dr Marcinem Wieczorkiem - obrót zewnętrzny płodu

Prezentujemy zapis czatu, który odbył się 8.02.2021 r.

Czy obrót zewnętrzny jest dla każdej rodzącej czy muszą być spełnione jakieś kryteria

• Pierwszym i najważniejszym kryterium jest Pani chęć do skorzystania z takiej procedury. Wszelkie przeciwwskazania do porodu drogami natury (na przykład łożysko centralnie przodujące, stan po cięciu cesarskim z klasycznym nacięciem macicy) stanowią przeciwwskazanie do próby obrotu zewnętrznego. Ostateczną kwalifikację zawsze przeprowadzamy w oddziale.

Na czym taki obrót polega, jak to wygląda?

• Obrót zewnętrzny wykonujemy poprzez ucisk rękami położnika na brzuch pacjentki. Wykonywany jest pod ciągłą kontrolą USG.

Chciałam się spytać w jakich przypadkach wykonywany jest obrót? Jakie są wskazania medyczne? Czy taki manewr wykonuje lekarz czy położna oraz czy jest monitorowany poprzez usg?

• Podstawowym kryterium do wykonania obrotu zewnętrznego płodu jest Pani chęć. Obrót zewnętrzny płodu wykonujemy w sytuacji położenia płodu innego niż główkowe, po skończonym 37 t.c. Cała procedura przeprowadzana jest pod ciągłą kontrolą USG.

Czy jest on wykonywany w trakcie porodu? Czy trzeba się na niego kwalifikować? Co w sytuacji, gdy jest skierowanie od lekarza prowadzącego na cc z racji złego ułożenia, a jednak pacjentka chciałaby spróbować sn i obrotu?

• Poród w toku stanowi względne przeciwwskazanie do obrotu zewnętrznego. W przypadku opisywanej sytuacji zapraszamy do kontaktu osobistego w Izbie Przyjęć po skończonym 37 t.c. i ustalimy, czy kwalifikuje się Pani do próby obrotu zewnętrznego płodu. Obrót zewnętrzny zawsze wykonuje lekarz.

Chciałam się zapytać jakie są warunki do obrotu zewnętrznego płodu (w którym tygodniu ciąży taki obrót jest wykonywany, czy trzeba mieć skierowanie na taki zabieg etc.)?

• Podstawowym kryterium jest Pani chęć wykonania obrotu zewnętrznego płodu. Ostateczna kwalifikacja zawsze przeprowadzana jest w oddziale w dniu wykonywania procedury. Nie musi Pani mieć skierowania od lekarza prowadzącego. Prosimy o kontakt telefoniczny z Oddziałem Patologii Ciąży lub osobisty poprzez Izbę Przyjęć w celu umówienia terminu.

Jestem w skończonym 34 tygodniu ciąży, ale dziecko jest większe więc według usg +9 dni. Od dłuższego czasu ułożenie poprzeczne, chociaż zaobserwowałam ze dwie lub trzy próby obrócenia główkowego. Czy to może sugerować, że dziecko jeszcze potrzebuje czasu na obrót? Czy ułożenie poprzeczne jest też wskazaniem do obrotu zewnętrznego? Kiedy też najlepiej zrobić obrót zewnętrzny, jeśli z USG wiek ciąży jest inny niż liczony od ostatniej miesiączki?

• Dziecko najczęściej obraca się główką ku dołowi do 35 t.c., jednak może również zmienić położenie do samego momentu porodu. Położenie poprzeczne płodu nie stanowi przeciwwskazania do obrotu zewnętrznego płodu. Większe dziecko nie zawsze świadczy o tym, że ciąża jest starsza. Termin porodu powinna mieć Pani zweryfikowany na podstawie badania USG I trymestru. Obrót zewnętrzny płodu wykonujemy po skończonym 37 t.c.

Czy w takim razie po 37 tygodniu, należy się po prostu zgłosić do szpitala na obrót czy trzeba mieć skierowanie od lekarza?

• Nie wymagamy skierowania od lekarza prowadzącego. Prosimy o kontakt telefoniczny z Oddziałem Patologii Ciąży w celu ustalenia terminu obrotu lub osobisty poprzez Izbę Przyjęć.

Jakie są ryzyka/powikłania związane z obrotem zewnętrznym? Które ryzyka są mniejsze te związane z obrotem czy z planowym cięciem cesarskim? Czy jeśli zabieg obrotu zewnętrznego spowoduje że poród nastąpi tego samego dnia, to jakie jest ryzyko że dziecko urodzi się ze zbyt małą masą/będzie wcześniakiem? (usg podaje tylko szacunkowa masę, dziecko może okazać się dużo mniejsze)

• Całkowite ryzyko powikłań po obrocie zewnętrznym jest bardzo niskie (około 0,5 %). Najczęstsze z powikłań po obrocie zewnętrznym to okresowe zaburzenia tętna płodu i możliwość przedwczesnego odklejenia łożyska. Każde z tych ryzyk szacuje się na około 0,18%. Obrót zewnętrzny wykonujemy po skończonym 37 tygodniu ciąży w warunkach szpitalnych z pełnym zabezpieczeniem pod postacią dostępności Bloku Operacyjnego. W sytuacji wystąpienia powikłań jesteśmy w stanie wykonać cięcie cesarskie w przeciągu 3-5 minut, co warunkuje duże bezpieczeństwo procedury. Statystycznie ryzyko powikłań po cięciu cesarskim jest wyższe niż po obrocie zewnętrznym. Dziecko nie będzie wcześniakiem ponieważ obrót zewnętrzny wykonujemy w ciąży donoszonej (skończone 37 tygodni ciąży).

Czy łożysko ułożone na przedniej ścianie macicy, ale wysoko, jest przeciwwskazaniem lub może utrudnić czy tez zwiększać ryzyko przy obrocie zewnętrznym?

• Łożysko zlokalizowane na przedniej ścianie nieznacznie zmniejsza skuteczność obrotu zewnętrznego płodu, jednak nie stanowi przeciwwskazania do tej procedury.

Czym grożą te najczęstsze powikłania zw. z obrotem (zaburzenie tętna i przedwczesne odklejenie łożyska)? czy tu chodzi wyłącznie o to, że w przypadku wystąpienia tych powikłań w dniu obrotu wykonują Państwo CC? czy wystąpienie tych powikłań wpływa na zdrowie dziecka?

• Powikłania te występują bardzo rzadko i stanowią ryzyko zamartwicy dla dziecka. Ich wystąpienie powoduje, że natychmiast wykonujemy cięcie cesarskie eliminując zagrożenie. W historii szpitala nie zdarzyło się, żeby po próbie obrotu zewnętrznego płodu dziecko urodziło się w złym stanie.

Czy te powikłania mogą wystąpić w dniu wykonania obrotu czy również kilka dni później? Tzn. udany obrót i brak ujawnienia powikłań w dniu jego wykonania powoduje, że można być spokojnym, czy do dnia porodu może wystąpić powikłanie po obrocie?

• Powikłania występują bezpośrednio po obrocie zewnętrznym płodu. Badania potwierdzają, że powikłania ciąży występujące kilka dni po obrocie, nie są bezpośrednio z nim związane.

Czy można w internecie odnaleźć jakieś oficjalne zestawienie wszystkich powikłań zw. z obrotem?

• Tak, jednak te informacje przeznaczone są głównie dla kadry medycznej (serwisy: uptodate, pubmed i wiele innych). Nie spotkałem się z polskimi publikacjami w tym temacie. Procedura ta oficjalnie rekomendowana jest przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników, co stanowi potwierdzenie jej dużego bezpieczeństwa.

Dzień dobry, w jaki sposób jest realizowany obrót zewnętrzny płodu w szpitalu oraz czy jest do niego specjalna kwalifikacja? Czy jest to bolesne/ niekomfortowe dla kobiety? Czy jest on wykonywany u kobiet pragnących urodzić VBAC po 1 cc? Czy taki 'zabieg' wywołuje poród? i czy jeśli tak to czy wciąż można próbować VBAC?

• Obrót zewnętrzny wykonujemy poprzez ucisk rękami położnika na brzuch pacjentki. Zabieg wykonywany jest pod stałym nadzorem USG. Sama procedura nie jest bolesna, może jednak towarzyszyć jej pewien dyskomfort związany z uciskiem. Ostateczna kwalifikacja zawsze przebiega w dniu, w którym wykonujemy obrót. Cięcie cesarskie w wywiadzie nie stanowi bezwzględnego przeciwwskazania do próby obrotu zewnętrznego. Jako szpital możemy pochwalić się wieloma udanymi VBAC po obrocie zewnętrznym płodu.

Czy taki 'zabieg' wywołuje poród? Kiedy się go wykonuje?

• Zabieg może wywołać poród, jednak zdarza się to rzadko. Obrót zewnętrzny płodu wykonujemy w ciąży donoszonej, czyli po skończonym 37 tygodniu ciąży

Czy jest jakieś ryzyko dla dziecka przy obrocie zewnętrznym? Jakie są mniej więcej szanse na powodzenie? Czy dziecko może wrócić do ułożenia miednicowego? Czy zabieg jest bolesny dla matki?

• Ryzyko powikłań po obrocie zewnętrznym płodu jest bardzo małe (0,5 %). Szanse na powodzenie obrotu kształtują się w przedziale 60-70%. Dziecko po obrocie zewnętrznym może jeszcze zmienić położenie, jednak zdarza się to bardzo rzadko. W trakcie zabiegu kobieta może odczuwać pewien dyskomfort związany z uciskiem rąk położnika na brzuch.

Dzień dobry, w związku z tym że w przyszłym tygodniu będę miała wykonywany obrót zewnętrzny mam kilka pytań związanych z tą procedurą. 1. Czy próba obrotu zewnętrznego jest bezpieczna dla dziecka? 2. Czy obrót zewnętrzny może wywołać poród? 3. Czy przy próbie obrotu zewnętrznego należy być na czczo? 4. W którym tygodniu ciąży najlepiej jest wykonać obrót zewnętrzny? 5. Do 36 tygodnia ciąży dziecko było ułożone główkowo, a następnie przekręciło się i w tej chwili ułożone jest miednicowo. Czy w takiej sytuacji jest jeszcze szansa, że dziecko zmieni ułożenie? Masa dziecka 37 tydzień 2800 g. Z góry dziękuje za odpowiedź.

• 1. Ryzyko powikłań po obrocie zewnętrznym jest rzędu 0,5 %, czyli jest to bezpieczna procedura.
• 2. Zdarzają się sytuacje, że po obrocie zewnętrznym poród rozpoczyna się samoistnie.
• 3. Tak, do obrotu zewnętrznego należy być na czczo.
• 4. Obrót zewnętrzny płodu wykonywany jest po skończonym 37 tygodniu ciąży.
• 5. Dziecko zawsze może obrócić się w jamie macicy, jednak po 35 tygodniu zdarza się to rzadko

Dzień dobry, czy ułożenie miednicowe w 28 tygodniu ciąży świadczy o tym ze tak zostanie do końca?

• Nie. Dziecko najczęściej układa się główką ku dołowi do 35 tygodnia ciąży. Zmiana położenia dziecka jest możliwa nawet do momentu rozpoczęcia akcji porodowej.

Jestem w 30 tygodniu i córka jest ułożona od początku główką do dołu ale patrząc w stronę pleców. Do kiedy powinna się obrócić w stronę brzucha? I czy jeśli się nie obróci do dnia porodu to trzeba będzie ja obrócić ręcznie?

• Dziecko najczęściej obraca się główką ku dołowi do 35 tygodnia ciąży. Może jednak również zmienić położenie do samego terminu porodu. Jeśli Pani dziecko nie obróci się do 37 tygodnia, zapraszamy do izby przyjęć w celu zaplanowania obrotu zewnętrznego płodu.

Czy jest szansa obrotu jednego z bliźniaków, który jest ułożony pośladkowo? (drugi jest główkowo). Czy taki zabieg wykonuje się przed porodem, czy też w trakcie porodu bliźniaczego - od razu po urodzeniu jednego z dzieci? Czy to jest bolesne? Czy nie zagraża bezpieczeństwu któregokolwiek z bliźniaków?

• Nie obracamy dzieci w ciąży bliźniaczej.

dr Marcin Wieczorek, położnik-ginekolog