P jak profilaktyka

Stan zdrowia przyszłej mamy może mieć wpływ na prawdopodobieństwo wystąpienia preeklampsji w czasie ciąży. Choroby przewlekłe takie jak:

• nadciśnienie tętnicze,
• insulinooporność,
• cukrzyca,
• otyłość,
• zaburzenia profilu lipidowego

występujące jeszcze przed zajściem w ciążę, istotnie zwiększają ryzyko pojawienia się stanu przedrzucawkowego (szczególnie postaci późnej) u ciężarnej.

Zasadne jest zatem zadbanie o zdrowie już na etapie planowania ciąży, chociażby poprzez odrzucenie używek, wdrożenie właściwych nawyków żywieniowych, oraz zadbanie o odpowiednią dawkę ruchu. Zgodnie z rekomendacjami WHO (z 2020 r.) dorośli powinni podejmować aktywność fizyczną przez 150–300 minut tygodniowo o umiarkowanej intensywności lub 75–150 minut o dużej intensywności. Taka ilość ruchu znacznie zwiększa szansę na podtrzymanie dobrej kondycji zdrowotnej lub nawet jej polepszenie.

W ramach profilaktyki, zdrowe nawyki ruchowe i żywieniowe należy również kontynuować w ciąży, uwzględniając aktualne zalecenia lekarza prowadzącego.

Pamiętajmy o codziennej aktywności

Jednym z podstawowych zaleceń w przypadku zdiagnozowania preeklapsji u ciężarnej jest prowadzenie oszczędzającego trybu życia. Oznacza to w szczególności unikanie stresu i wysiłku fizycznego np. dźwigania czy intensywnych ćwiczeń.

Podejmowanie lekkiej aktywności ruchowej (takiej jak spacery) jest możliwe, ale jej dobór powinien być ściśle konsultowany z lekarzem . Ważne jest również zadbanie o zdrowy sen oraz częsty, regularny odpoczynek w pozycji leżącej, szczególnie na lewym boku. Pozycja ta zmniejsza ryzyko ucisku na żyłę główną, co działa korzystnie na pracę układu krwionośnego.

Diagnoza preeklampsji nierzadko wiąże się z przedłużającym się lękiem i stresem u ciężarnej, a ten z kolei może przyspieszać rozwój choroby powodując m.in. wzrost ciśnienia krwi. Istotne jest zatem stosowanie metod redukujących stres i napięcie psychofizyczne u pacjentki.

Prostą i bezpieczną formą relaksacji mogą być ćwiczenia oddechowe, których główną cechą jest wolne tempo oddechu, zaakcentowanie fazy wydechu (czyli wydech dłuższy niż wdech) oraz zaangażowanie toru przeponowego (oddech kierowany do dolnych żeber). Prawidłowa praca przepony oddechowej nie tylko działa „kojąco” na układ nerwowy, ale również bierze udział w wytworzeniu właściwego gradientu ciśnień w jamach ciała. Ułatwia to tym samym przepływ krwi i drenaż limfatyczny, co w grupie pacjentek z preeklampsją jest szczególnie istotne.

Pomocny kinesiotaping

Charakterystycznym i uciążliwym objawem preeklampsji są uogólnione obrzęki, które nie ustępują po nocnym odpoczynku. Niestety, ze względu na obciążenie m.in. pracy serca i nerek, stan przedrzucawkowy stanowi przeciwwskazanie do ręcznego drenażu limfatycznego.

Bezpieczną metodą fizjoterapeutyczną, którą można stosować wspomagająco na obrzęki u ciężarnych jest kinesiotaping. Polega ona na aplikacji na skórę np. podudzi, stóp lub kończyn górnych elastycznych plastrów, których zadaniem jest usprawnienie przepływu limfy poprzez miejscowe mechaniczne działanie na tkanki. Efektem kinesiotapingu może być wyraźne zmniejszenie odczucia ciężkości, sztywności czy mrowienia kończyn.

Należy pamiętać, że preeklampsja jest chorobą, która wymaga ścisłej obserwacji medycznej. Chęć podjęcia aktywności fizycznej czy stosowanie metod fizjoterapeutycznych należy zawsze skonsultować z lekarzem opiekującym się ciężarną.

Autor: mgr Daria Lipa, fizjoterapeutka uroginekologiczna