W czasie cięcia cesarskiego nacięcie wykonuje się nad spojeniem łonowym. Zanim skóra zagoi się, wytworzy blizna, minie kilka tygodni. Warto więc uważnie obserwować okres gojenia się skóry, a następnie powstałej w tym miejscu blizny. Jak powinna przebiegać pielęgnacja rany po cięciu cesarskim?

Daj sobie czas

Gojenie się rany po cięciu cesarskim wymaga przede wszystkim czasu. W trakcie operacji lekarz zszywa naciętą macicę, powieź, tkankę podskórną, a zwieńczeniem są pozostające na skórze szwy nierozpuszczalne. Zwykle usuwa się je między 7 a 8 dobą połogu (informację o dacie zdjęcia szwów powinnaś otrzymać wraz z dokumentacją otrzymaną z wypisem ze szpitala). Szwy wewnętrzne, rozpuszczalne potrzebują nieco więcej czasu, nawet ok. 3-6 miesięcy.

Blizna w czasie gojenia zmienia kolor: od czerwonej pręgi do białej, niewidocznej kreski w linii bikini.

Początkowo rana pooperacyjna zasłonięta jest jałowym opatrunkiem, którego nie należy moczyć. Jeśli przez przypadek zamoknie lub się odklei, poproś położną o wymianę na nowy. Aby zapewnić ranie lepsze warunki do gojenia, zwykle po około 2-3 dniach rezygnuje się z opatrunku w celu zapewnienia dopływu świeżego powietrza do rany.

Jak prawidłowo zadbać o ranę po cięciu cesarskim?

Jest kilka rzeczy, które można zrobić, aby zadbać o ranę o cięciu cesarskim.

Odpowiednia higiena/pielęgnacja w okresie pooperacyjnym

• Rana po cięciu cesarskim powinna być utrzymana w czystości i suchości. Myj ranę pod prysznicem mydłem, którego używałaś wcześniej i wiesz, że Cię nie uczula Do przemywania nie używaj myjek ani gąbek – użyj własnej, czystej ręki – nie bój się dotykać rany. Osuszaj ranę jednorazowym, papierowym ręcznikiem.
• Dezynfekuj ranę 2-3 razy dziennie środkiem antyseptycznym, przeznaczonym do pielęgnacji ran.
• Używaj bawełnianej, przewiewnej bielizny (gumka majtek powinna znajdować się na wysokości pępka, tak aby nie ocierała rany).
• Zadbaj, aby odzież nie uciskała rany, noś luźne ubrania.
• Wietrz ranę najczęściej jak się da.
• Nie stosuj depilacji/golenia wzgórka łonowego przez okres ok. 3-4 tygodni po operacji.
• Zwracaj uwagę, aby podpaska poporodowa nie dotykała rany pooperacyjnej.
• Nie używaj pasów poporodowych! Korzystanie z nich (szczególnie regularne) sprawia, że mięśnie przedniej ściany brzucha rozleniwiają się i nie wracają do prawidłowej funkcji.
• Nie zapominaj o higienie rąk! Myj ręce po każdej wizycie w toalecie. Pamiętaj, że w odchodach połogowych mnożą się bakterie, które łatwo można przenieść na ranę, a w konsekwencji doprowadzić do zakażenia.

Odpowiednia dieta

Już od pierwszych dni po porodzie warto zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę, bogatą w:

• białko,
• witaminę C,
• cynk,
• oraz kolagen.

Fizjoterapia, mobilizacja blizny

 Prawidłowe postępowanie poprawi jakość Twojego życia i zdrowia. Może także ustrzec Cię przed chorobą zrostową, dolegliwościami bólowymi miednicy mniejszej oraz nieprawidłową postawą ciała.

• Zaleca się szybką pionizację po operacji. Już po ok. 8 godzinach powinnaś podjąć próbę wstania i chodzenia. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia zakrzepicy, a także zrostów. Postaraj się chodzić prosto– taka pozycja będzie dla Ciebie wygodniejsza, a rana będzie mniej boleć.
• Po porodzie możesz wykonać pierwsze ćwiczenia oddechowe mające na celu dotlenienie organizmu. Dzięki ćwiczeniom oddechowym usprawnisz również pracę przepony. Kolejnym krokiem mogą być wiczenia przeciwzakrzepowe – wykonasz je poprzez serię ćwiczeń rąk i nóg. Na stronie naszego szpitala w zakładce położnictwo - rehabilitacja poporodowa znajdziesz propozycje bezpiecznych ćwiczeń po cesarskim cięciu, które możesz wykonywać w okresie połogu.
• Zmiana pozycji z leżącej na siedzącą powinna nastąpić poprzez leżenie na boku – dzięki temu nie będziesz angażowała nadmiernie tłoczni brzusznej.
• Podczas kaszlu, kichania bądź śmiechu przytrzymaj brzuch.
• Masaż blizny możesz wykonać wtedy, gdy rana będzie zagojona – najlepiej po około miesiącu od cięcia cesarskiego. Zacznij od prostych technik, początkowo nie dotykając samej blizny– przesuwając do góry i do dołu, uciskając dookoła. Do pracy z blizną możesz wykorzystać niewielką ilość delikatnego środka poślizgowego np. olejek ze słodkich migdałów.
• Oprócz mobilizacji możesz stosować preparaty, które zmiękczają bliznę – najpopularniejsze zawierają wyciąg z cebuli, alantoinę czy heparynę oraz żele i plastry na bazie silikonu. Preparaty te mogą sprawić, że blizna będzie mniej widoczna, spłaszczy się i zblednie. Jeśli nie będziesz usatysfakcjonowana z efektów, możesz dodatkowo skorzystać z zabiegów laserowych.
• Warto skonsultować się z fizjoterapeutą uroginekologicznym, który oceni stan blizny oraz pokaże jak prawidłowo z nią pracować. Nauczy Cię również jak prawidłowo kaszleć, kichać, wypróżniać się.
• Zadbaj także o prawidłową pozycję podczas karmienia dziecka.

Jeśli blizna po zagojeniu jest mocno wciągnięta, daje dolegliwości bólowe bądź utrudnia czynności życia codziennego to wskazana jest konsultacja z fizjoterapeutą uroginekologicznym.

Aktywność fizyczna po cięciu cesarskim

Pamiętaj, że oprócz rany na skórze zagoić musi się także rana w macicy. Powinnaś unikać nadmiernego wysiłku fizycznego. Przez okres połogu nie podnoś przedmiotów ważących więcej niż Twoje dziecko i powodujących duże napięcie w okolicy brzucha.

Nie forsuj się i do wszystkich aktywności podchodź na spokojnie. Jeśli któreś z ćwiczeń sprawia Ci dyskomfort, ból – odpuść. Twój organizm potrzebuje czasu, żeby wrócić do siebie zarówno po ciąży jak i cesarskim cięciu.

Co może Cię zaskoczyć? Co powinno Cię zaniepokoić?

Może zdarzyć się, że w miejscu rany pooperacyjnej nie będziesz miała czucia – jest to efekt uszkodzenia włókien nerwowych. Przez pewien czas możesz odczuwać drętwienie czy mrowienie. Odczucia te powinny ustąpić po kilku tygodniach, choć niektóre organizmy potrzebują na to więcej czasu.

Do niepokojących objawów w obrębie rany pooperacyjnej należy:

• obecność wydzieliny w obrębie rany
• podwyższona temperatura okolicy rany
• obrzęk, stwardnienie brzucha
• ból
• zaczerwienienie
• rozejście się rany
• gorączka, dreszcze

W takim wypadku niezwłocznie zgłoś się do lekarza, ponieważ możliwe, że konieczna będzie antybiotykoterapia i odpowiednie postępowanie, mające na celu prawidłowe gojenie się rany.

Autor: Alicja Misztal, położna