Listopad to czas, w którym szczególną uwagę poświęcamy naszym najmniejszym Pacjentom.
W tym miesiącu, dokładnie 17 listopada, obchodzimy Światowy Dzień Wcześniaka.
Specjalnie dla Was Pani Hanna Soszko, Kierownik Oddziału Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka i położna z Oddziału - Pani Jolanta Kądeja opowiedziały nam, jakie są zasady opieki nad wcześniakami oraz jak zmieniał się Oddział na przestrzeni ponad 30 lat.
Jak wygląda praca na Oddziale?
Przede wszystkim praca na Oddziale Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka to walka o życie i zdrowie dzieci urodzonych przedwcześnie, ale i chorych urodzonych o czasie. Walka ta jest trudna i obciążona dużym stresem nie tylko dla rodziców. Jednocześnie jest to duży stres i odpowiedzialność dla pielęgniarek, położnych i całego personelu medycznego.
Pielęgnacja wcześniaka to skomplikowany proces, który wymaga szerokiej wiedzy i doświadczenia. Oczywiście zależny jest od problemów konkretnego wcześniaka. Najmniej dojrzałe maluchy są pielęgnowane wewnątrz inkubatora.
Każdy noworodek urodzony przedwcześnie, bez względu na stopień niedojrzałości, wymaga specjalnego traktowania. W związku z tym ważne jest, aby przeprowadzane czynności wykonywane były szybko, sprawnie, w odpowiedniej temperaturze otoczenia. Jednocześnie trzeba uwzględniać stan dziecka oraz przestrzegać zasad aseptyki i antyseptyki. Ze względu na swoją autonomiczną i funkcjonalną niedojrzałość, wcześniaki wymagają szczególnie troskliwej opieki pielęgniarskiej.
Jakie są najważniejsze zasady opieki nad wcześniakami?
Najważniejsze zasady opieki nad wcześniakami to:
- zapewnienie komfortu cieplnego,
- prowadzenie ciągłej obserwacji i monitorowanie podstawowych funkcji życiowych,
- prawidłowe odżywianie,
- zapewnienie higieny ciała,
- prawidłowa pielęgnacja dróg oddechowych,
- ochrona przed zakażeniem,
- wykonywanie zaleceń lekarskich,
- pomoc w kształtowaniu więzi pomiędzy rodzicami i dzieckiem.
Wcześniak jest nadzwyczaj delikatny, nieodporny na zakażenia, na chłód, w związku z czym łatwo się wyziębia. Kluczowe jest, by utrzymywać ciepło w miejscu, gdzie przebywa, sprawdzać temperaturę ciała przez dotykanie jego karku i stópek, otulać go kocykiem, obserwować pod kątem mogących się mu jeszcze zdarzać bezdechów. Dlatego tak istotne są zasady opieki nad wcześniakami, o których mowa powyżej.
Kąpiemy dzieci w stabilnym stanie ogólnym. Maluchy, które przebywają w inkubatorze, myte są w jego wnętrzu, za pomocą jałowej myjki i wody. Zasada ta dotyczy ekstremalnie skrajnych wcześniaków oraz noworodków z bardzo małą urodzeniową masą ciała (poniżej 28 tyg. ciąży oraz poniżej 1500 g). Nieodłącznym elementem pielęgnacji noworodków są pieluszki. Należy dbać o odpowiednio częstą ich wymianę. Ich wielkość powinna być dostosowana do wielkości dziecka, aby nie doprowadzić do podrażnień delikatnej skóry wcześniaka.
Uspokajający dotyk
Kontakt dotykowy z noworodkiem przedwcześnie urodzonym jest niezwykle ważny dla samego dziecka, ale i dla rodziców. Bezsprzecznie jest podstawowym składnikiem nawiązania prawidłowej relacji rodzice – dziecko, a zarazem pierwszym elementem rehabilitacji. Rodzaj stymulacji dotykowej wcześniaka omawiamy z jego rodzicami, głównie z mamą, która najczęściej spędza w szpitalu wiele godzin, początkowo ściągając pokarm, a następnie karmiąc z butelki i/lub bezpośrednio piersią. Godnym uwagi jest fakt, iż nadmierna stymulacja jest równie niekorzystna, jak jej brak. Noworodki urodzone przedwcześnie mają umiejętność ssania, a często oddycha za nie respirator. Początkowo wcześniaki karmione są dożylnie, pozajelitowo, szczególnie wcześniaki ważące poniżej 1000 g, a następnie dożołądkowo przez specjalną sondę. Jednak już od pierwszych dni życia pobudzamy dojrzewanie układu pokarmowego wcześniaków.
Jak najwcześniejsza stymulacja pokarmem matki jest nie po to, by wcześniaka odżywiać, ale by krople mleka pomagały w dojrzewaniu układu pokarmowego. Podajemy chociaż kilka kropli siary matki na język wcześniaka. Jeżeli w tych pierwszych dobach życia nie mamy możliwości podania pokarmu matki, alternatywą jest mleko z banku mleka kobiecego.
Artykuł powstał przy współpracy zespołu lekarzy, pielęgniarek i położnych Oddziału Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka
